Visie en werkwijze
Elk kind is uniek
Mijn visie geeft aan welke uitgangspunten en werkwijze wij hanteren bij de omgang, benadering, verzorging en opvoeding van de kinderen.
Opvoedingsdoelen Riksen-Walraven
Voor de pedagogische onderbouwing is gekozen voor de pedagogische opvoedingsdoelen van professor J.M.A. Riksen-Walraven. (Riksen-Wakraven, 2000).
Vier opvoedingsdoelen:
- Een gevoel van emotionele veiligheid bieden
- Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties
- Gelegenheid bieden tot het ontwikkelen van sociale competenties
- De kans om zich waarden en normen eigen te maken
De opvoedingsdoelen van J.M.A. Riksen-Walraven is de basis voor het dagelijks handelen en zorgt voor een eenduidige aanpak.
Wat ik het belangrijkste vind hierin is om een klimaat te creëren waarin het kind zich veilig voelt. Een kind dat zich namelijk niet veilig voelt in een omgeving, is niet in staat om indrukken en ervaringen op te doen. (Riksen-Wakraven, 2000).
Van kleins af aan willen kinderen nieuwe dingen ontdekken en beheersen. De wil om zich te ontwikkelen en te leren is kinderen aangeboren. Een baby bekijkt en ontdekt zijn of haar eigen handjes en voetjes, reikt naar speelgoed om dat te betasten. De eerste hapjes om te "proeven" en zo te ontdekken wat je ermee kan doen.
Oudere kinderen gaan op onderzoek uit, willen weten hoe dingen werken, hoe ze iets voor elkaar kunnen krijgen. Dingen uitproberen, daarover praten met andere kinderen of volwassenen en ervaringen uitwisselen.
Kinderen moeten zich op hun eigen tempo en op hun eigen wijze kunnen ontwikkelen. Zij ontwikkelen zich als zij de mogelijkheid krijgen om te ervaren, te spelen, te ontdekken, te experimenteren en te communiceren. Ik heb gekozen voor de naam Handjes en Voetjes omdat alles valt of staat met de handjes en voetjes van de kleintjes in mijn opvang, zo richt ik mij veel op het nonverbale gedrag van het kind. Kinderen kunnen tot een bepaalde leeftijd zich niet of nauwlijks in woorden uitdrukken en zullen het met hun lichaamstaal moeten doen. Als gastouder zijnde is het een eis om hen deze persoonlijk zorg en aandacht te schenken om zo zich tot een gezond en sterke individu te groeien
Ontwikkelingsgebieden stimuleren
Gastouderopvang Handjes en Voetjes staat verder voor stimulering van de motorische, sociale, emotionele, zintuiglijke, cognitieve en creatieve ontwikkeling. Ik bevorder de ontwikkeling van kinderen door een ondersteunend en uitdagend klimaat te bieden. Die extra uitdaging bied ik onder andere door te werken met thema's en activiteiten die aansluiten bij de ontwikkelingsfasen van de kinderen. Hiernaast stimuleer ik de kinderen in hun zelfstandigheid, te denken valt aan zelfstandig aan- en uitkleden, zindelijkheidstrainingen, op elkaar wachten, elkaar helpen, zelf eten en drinken en samen opruimen.
Een goede verzorging met veel aandacht in een gezellige sfeer waarin kinderen zich veilig en gewaardeerd voelen is een belangrijke voorwaarde voor alle kinderen om zich te kunnen ontwikkelen. Ik houd rekening met de ontwikkelingsfasen van de kinderen. Voor een baby zijn rust en regelmaat belangrijk, terwijl het, naarmate kinderen ouder worden, steeds belangrijker wordt om meer ruimte te geven aan hun zelfstandigheid.
Er is een ruim aanbod van speelgoed in gezellige uitdagende hoekjes en volop knutselmateriaal.
Verticale groep
Ik bied opvang aan kinderen van 0 tot 4 jaar in een verticale groep. Dit houdt in dat kinderen van verschillende leeftijden met elkaar spelen wat in de thuissituatie een normale procedure is. Aan sommige kinderen kan een kind zich een beetje optrekken, anderzijds leert het zich beheersen in contact met jongere kinderen. De grote kinderen houden rekening met de kleintjes en de kleintjes leren van de groten en soms is dat ook omgekeerd. De samenstelling van de groep wisselt per dag en soms per halve dag. Alle kinderen spelen met elkaar of als ze daar behoefte aan hebben spelen ze alleen.
Voordelen van een verticale groep:
- Het benaderd de gezinssituatie, de groep lijkt op een groot gezin.
- Het kind kan naar eigen behoefte spelen met leeftijdgenootjes, maar ook met oudere en/of jongere kinderen omgaan.
- Omdat niet alle kinderen hetzelfde ritme hebben (van slapen, eten, etc.) is er meer tijd om de kinderen individuele aandacht te geven.
- De kleinere kinderen nemen gedragsregels, zoals handen wassen en opruimen, over van de grotere kinderen.
- Ook zien kleinere kinderen dat de oudere kinderen geen luier meer dragen en gebruik maken van de toilet. Dit stimuleert veel kinderen in hun zindelijkheidstraining.
- De verticale groep stimuleert ook de taalontwikkeling. De kleintjes horen het praten en zingen van de oudere kinderen en proberen mee te doen.
- Voor de 'grotere' kinderen is het fijn om af en toe weer eens 'klein' te kunnen zijn.
- De kinderen spelen met speelgoed of doen spelletjes waar ze eigenlijk nog te klein voor zijn. Dit vormt voor veel kinderen een grote uitdaging.
- De oudere peuter leert rekening te houden met kleinere kinderen binnen de groep.
- Kinderen leren in de groep al met baby's om te gaan. Dit heeft voordelen voor het eigen gezin.
Bij gastouderopvang Handjes en Voetjes staat het kind verder centraal en is uitgangspunt voor het handelen. Dit betekend dat ik een veilige en vertrouwde omgeving creër. Hier kan het kind zichzelf zijn en zich ontwikkelen in eigen tempo.
Kinderen worden daarbij geaccepteerd en gerespecteerd, zoals ze zijn, dus met ieders eigenheid en individuele mogelijkheden. Ik als pedagoog heb hierbij een begeleidende, verzorgende en ontwikkelende taak.
Handjes en Voetjes streeft ernaar dat ieder kind:
- met plezier naar de opvang komt
- zich kan ontplooien tot een individu met zelfvertrouwen
- positief over zichzelf leert denken en gelooft in eigen kunnen
- kan opkomen voor zichzelf
- rekening kan houden met een ander.
De opvang biedt vele ervaringsmogelijkheden voor de kinderen. Er zijn veel vaardigheden die de kinderen in een groep kunnen leren. Ik zie het als mijn taak de kinderen hierin te begeleiden. Te denken valt aan:
- op je beurt wachten
- samen leren spelen
- voor jezelf opkomen
- elkaar helpen
- je gevoelens uiten
- je inleven in iemand anders
- conflicten oplossen
- rekening houden met anderen
Emmi Pikler
Hiernaast heeft Gastouderopvang Handjes en Voetjes zich laten inspireren door de werkwijze van Emmi pikler. Hierover kunt u meer lezen op de volgende website: https://pikler.nl/. Deze benadering is subtiel terug te vinden in mijn werkwijze. Deze benadering kenmerkt zich door twee principes. Respect voor de behoefte aan een stabiele persoonlijke band en respect voor de zelfstandige activiteiten van het kind. Vanuit deze principes ontstaat een derde: de noodzaak om het leven van het kind zinvol te organiseren. Er is een tijd voor rust en slaap. Een tijd van wakker zijn in contact met de opvoeder die hem verzorgt. En een tijd om zelf actief bezig te zijn. Deze verschillende tijden worden zo georganiseerd dat het kind er optimaal van kan profiteren.
Respectvolle verzorging
De dagelijkse verzorging - eten, wassen, verschonen en aankleden - is een belangrijke bezigheid. Het is het moment om werkelijk samen te zijn en elkaar te leren kennen. Als de volwassene de tijd neemt om zich aan het tempo van het kind aan te passen, krijgt het kind de kans zich op de handelingen in te stellen en mee te doen aan het samenspel.
Daardoor ervaart het, zo jong als het is, dat het invloed kan uitoefenen op situaties waar hij deel aan heeft. Dat vertrouwen vormt de basis voor zijn eerste sociale contacten.
Vrije bewegingsruimte
Tijdens het vrije spel beschikken kinderen over een ruimte die aangepast is aan zowel hun behoefte aan veiligheid als hun behoefte om te ontdekken. Er is speelmateriaal dat aansluit bij hun leeftijd en belangstelling. Kinderen hebben de mogelijkheid hun eigen interesse en behoefte te volgen, zonder dat een groepsleiding ingrijpt door hen aan te moedigen of een andere activiteit voor te stellen. De volwassene is in de buurt, maar beperkt zich tot oogcontact of bevestigende woorden. Dat helpt het kind uit te groeien tot een evenwichtig, opgewekt en zelfverzekerd mens.
We hebben speelmateriaal dat is afgestemd op deze leeftijdsgroep, met name open materialen. Dit zijn materialen waar kinderen zelf mee kunnen experimenteren zonder dat het doel van het materiaal is vastgelegd. Dit zijn eenvoudige materialen als mandjes, bakjes, bekers, vergieten etc. Met bakjes kunnen kinderen b.v. stapelen, schuiven, maar ze kunnen er ook iets in doen, op hun hoofd zetten, mee op de grond tikken of in elkaar zetten.